سن یادگیری قیجک
برای یادگیری و آموزش قیچک، از هر سنی که شروع کنید ضرر نکردهاید! معمولاً کودکان ۷_۸ سالهای که تازه خواندن و نوشتن آموختهاند، میتوانند فراگیری اصول نواختن قیچک را آغاز کنند. اما آموختن قیچک برای بزرگسالان نیز بلامانع است.
کتاب و روش آموزش قیجک
استاد ساز قیچک در این موسسه استاد سینا علم هستند و متد آموزشی ایشان تدریس میشود.
قیچک یا غیرک، جزو سازهای زهی ایرانی است و مثل کمانچه با آرشه نواخته میشود. اگر نگاهی به تاریخچه موسیقی ایرانی بیاندازید، متوجه قدمت زیاد ساز قیچک و کاربردهای آن در موسیقی ایرانی میشوید.
پیشنیاز دوره قیجک
برای شروع یادگیری و آموزش قیچک نیاز است که همهی هنرجوها، سلفژ و مبانی موسیقی را بدانند و یا در کلاس ها به طور همزمان آموزش ببینند.
همه هنرجویانی که در آستانه یادگیری ساز قیچک هستند، باید با مبانی موسیقی و سلفژ آشنا باشند. البته آموزشگاه موسیقی علم، برای کسانی که چیزی از این مضامین نمیدانند راهکارهایی در نظر گرفته و سعی کرده شرایطی ایجاد کند که در کلاسها به صورت همزمان آموزش ببینند. منبع آموزش ساز قیچک، کتاب جناب استاد سینا علم است. ایشان خود عهده دار تدریس هنرجویان این رشته میباشند.
کمی در مورد ساز قیچک
صدای قیچک نسبت به ویولن بمتر است. این ساز از نظر نوازندگی، بسیار شبیه کمانچه است. حتی نوازندگان قیچک بم که نوع بزرگتر آن است، از همان آرشه ویولن سل استفاده میکنند. آرشه قیچ با استانداردسازی، همان آرشه ویولن خواهد بود.
نوازنده قیچک، برای نواختن این ساز، بر روی زمین مینشیند، ساز را عمود با دست چپ نگه میدارد و آرشه را با دست راست، به صورت افقی با حرکات رفت و برگشت، بر روی سیمها میکشد. قیچک، سازی محلی است که مردمان استانهای جنوب و جنوب شرق با آن انسی دیرینه دارند. براساس سنت و عقیده برخی از اهالی شهرهای هرمزگان و سیستان بلوچستان، نواختن قیچک برای درمان برخی امراض مفید است.
قیمت ساز قیجک
این ساز جزو دسته ی ارزان قیمت است و قیمت آن از ۲ میلیون تومان شروع می شود و هزینه های جانبی آن مناسب است و همه به صورت دست ساز ایرانی در بازار موجود هستند.
نمیتوان گفت که قیچک، جزو سازهای بسیار گران قیمت است که برای دستیابی به آن باید هزینهای گزاف بپردازید. اتفاقاً قیچکسازی ارزان قیمت است. ما به کسانی که به تازگی قدم در مسیر آموزش موسیقی گذاشته و قیچک را به عنوان ساز مورد علاقه خود انتخاب کرده اند، توصیه میکنیم که از خرید سازهای بسیار لوکس و گرانبها بپرهیزند. چرا که امکان دارد در میانه راه به علاقه خود شک کنند و بدانند این ساز به درد آنها نمیخورد!
انواع ساز قیچک را بشناسیم
در این سال ها، با حمایت وزارت فرهنگ و هنر، قیچک به جمع سازهای ایرانی بازگشته و به همت موسیقیدانان، ساختار و کوک آن تنظیم و تکمیل شده است.
سه نوع از قیچکهای تکمیل یافته:
- قیچک سوپرانو
- قیچک آلتو
- قیچک باس
قیچک سوپرانو، به عنوان یک ساز کاربردی در تک نوازی و همنوازی مورد استفاده قرار میگیرد. اما ساز باس و آلتو، غالباً در همنوازی ارکستر کاربرد دارند.
اجزای اصلی ساز قیچک
قدم اول برای برقراری ارتباط باسازی مثل قیچک، شناخت آن است. برای شناختن ساز قیچک، در وهله اول میبایست اجزای آن را بشناسید و بدانید قیچک از چه بخشهایی تشکیل شده است.
اجزای ساز قیچک:
- کاسه طنینی: بدنه ساز قیچک، از چوب یک تکه گردو، توت و دیگر چوبهای محکم ساخته میشود. کاسه طنینی، پرحجم است و دو فرورفتگی بزرگ در دو طرف دارد که آن را به قسمت تقسیم میکند. دهانه قسمت بزرگ، باز بوده و دسته ساز، تا نیمی از این قسمت آمده است. بخش کوچکتر قیچک (پایین ساز)، دهانهای دارد که پوستی روی آن کشیده شده و روی آن خرک، قرار گرفته است.
- دسته: دسته قیچک با بدنه به صورت یک تکه تراشیده میشود؛ پس جنس آن، همان چوبی است که در ساخت بدنه مورد استفاده قرار گرفته بود. دسته ساز قیچک، چندان بلند نیست. این دسته از یک طرف به سر پنجه و از سمت دیگر به قسمت بزرگ کاسه متصل شده است.
- سر پنجه: سرپنجه، جعبهای توخالی است که از چوب ساخته میشود. اگر به اول طول دسته قیچک نگاه کنید، چهار گوشی را میبینید که در دو طرف قرار گرفته اند. در انتهای دسته، تاج قیچک بوده که کمی به سمت عقب خم شده است.
- شیطانک: منظور از شیطانک، قطعه چوبی باریک و کوتاه بوده که عرض آن به اندازه دسته ساز است. شیطانک، بین دسته و سرپنجه قرار میگیرد تا سیمها از درون شانههای کم عمق آن بگذرند و به سمت گوشیها بروند.
- خرک: جنس خرک قیچک، یا استخوان است و یا چوب. همانطور که گفتیم، خرک ۲ سانتیمتری، با دو پایه کوچک، روی پوست کاسه ساز قرار دارد و سیمها از داخل آن میگذرد.
- سیم ها: قیچک دارای ۴ سیم فلزی است که چهارمین آن، ضخیمتر است. طول سیمها در قیچکهای معمولی ۳۳ سانتیمتر (از سیم گیر تا شیطانک) میباشد.
- آرشه: در قیچک محلی، از کمانه برای نواختن استفاده میشد. اما امروزه با استفاده از آرشه ویولن و آرشه ویولن سل در مدلهای بزرگتر قیچک استفاده میشود.
- سیم گیر: سیم گیر، از چوب یا فلز ساخته شده است. این قطعه کوچک، در انتهای بدنه کاسه قیچک نصب و سر سیم به آن بسته میشود.
- گوشی ها: قیچک دارای ۴ گوشی است که شبیه به میخهای سر پهن، دو به دو در دو طرف سر پنجه قرار گرفته اند.
- پوست: پوست قیچک از جنس پوست گوسفند یا آهو است.
